CERKAK :BATHINE WONG RUKUN

Bathine Wong Rukun 

http://cerkak-jawa.com/?p=10

Warjo bali saka kantor ora njur salin klambi apa mangan, ning malah bali neng teras, lungguh dhelog-dhelog ing kursi dawa sing biasane kanggo ngisis.

Dheweke mau krungu kabar, yen bojone mitrane ya si Sarju pancal donya merga babaran. Yen pada ngarani seda konduran ngono kae.

Jane, sawise krungu ngono mau rekane ya njur arep layat, ning yen kelingan bojone dhewe ya lagi nandhang setres, kekarepane diwurungake.

Dheweke trima mulih. Weruh bojone ngomyang karo nglela-nglela bonekah atine dadi angles. MBokne Warjo ora leren-leren anggone nglelipur mantune, ning bojone Warjo ora ngrewes, tetep ngomyang, pijer nyayang-nyayang boneka kuwi ing kekebane.

Oh ? atine Warjo angles. Ya saploke nglairake anake mbarep wis ana sepasar iki, ning lair bayine wis ora ana, pikirane bojone sak nalika dadi owah.

Warja ya ngerti, kabeh mau merga bojone banget kagelan. Wis patang taun mbangun brayat, lagi arep diparingi momongan. Mesthi wae kaya ngapa bungah lan anggone nggegadhang, mbesuk anake yen lahir sehat ndemenakake.

E ? kok merga neng sumur adus tiba kepleset, let sedina krasa arep nglairake. Ya njur gage digawa neng Puskesmas, ning bareng lahir bayine meneng wae ? jebul wis ora ana. Ngono wae dhoktere isih ngendika :

?Niki begja mas, saged lahir kanthi gampil?. Ngerti lahire anake wis ora gelem dimong, bojone Warjo njerit-njerit histeris, sabanjure wis nganti digawa mulih isi tetep ngomyang. Mula karo Warjo njur digolekake bonekah neng pasar? e kok jebul kena kanggo ngeneng-enengi.

Saiki ora pijer nggriyeng nangisi bayine, ning tansah nglela-nglela bonekahe kuwi. Ngeligi Sarju kuwi kancane kenthel wiwit sekolah SD, kancane neng greja, bareng PA, rombongan koor, mula bareng ngerti mbokne nunggoni bjone, Warjo gage pamit.

?Mbok, aku tak layat neng nggone Sarju ndisik ya, yen ora njur teka, rasane kok ora kepenak?.

?Iya le, wong piye-piyea kae kuwi kancamu becik, gek lagi kasusahan kepaten bojone, mangka ninggal bayi abang, wah mendah susahe.?

?Iya mbok, menungsa mono yen lagi diparingi coba, kok werna-werna penandhang sing kudu disandhang.?

?senajan kowe dhewe lagi diparingi prihatin lan susah le, ning sabisa-bisa ya lipuren Sarju kuwi Jo, sapa ngerti mengko kowe ya entuk panglipur?.

?Iya mbok, wis aku tak mangkat.? Warjo nyedhaki bojone sedhela, ngelus bathuke kebak asih. Sing dielus katrem anggone nyayang boneka ditempelake ing dhadhane kaya wong lagi nusone.

Weruh dhadhane bojone sing payudarane mengkah-mengkah kebak banyu susu ? sing kudune di susu bayi ? atine angles.

Mula gage-gage ninggalake bojone, kanggo nyapih atine sing rontang-ranting. Ngetokke motore nggeblas tumuju omahe Sarju layat. Weruh tekane mitrane, Sarju gurawalan methukke banjur gapyuk ngrangkul karo tangise wutah kaya bocah cilik.

Warjo sing saka ngomah wis sangu ati susah, kesetrum Sarju sing nagis, sanalika ya melu nangis. Wong loro dadi ruket-ruketan nangis ngguguk gawe trenyuhe sing padha nyawang.

Gandheng tangga desa, mula wong-wong ya ngerti yen Warjo ya mentas wae kesripahan anake sing lagi lahir.

Dadi wong-wong ya maklum. Mula dening sawenehe pelayat sing sepuh, kekarone dirangkul banjur diajak mlebu ing omah. Sawise padha lungguh banjur dingedikani akeh-akeh, yen wong mono mung saderma nderek kersane sing paring urip.

Paribasane nyawa mono mung gadhuhan, bandha sampiran. Manungsa ora kena nggegegi banget.

Sawise padha lerem tangise, priyayi sepuh mau metu, Warjo lan Sarju banjur padha omong-omongan nyritakake penandhange dhewe-dhewe.

Sarju ya ngerti, merga dhek Warjo kesripahan anake, dheweke ya layat karo bojone. Bojone Warjo lan bojone Sarju ya padha-padha mbobot tuwa, mula olehe babaran ya mung ngarep mburi, kacek sepasar dhisik bojone Warjo. Mung sing kanggo lantaran bojone Warjo ndadak nganggo tiba neng sumur, dene bojone Sarju nglairake neng ngomah.

Merga kakehan getih sing metu mangka mbah dhukun ora ngerti kudu piye, mula sawetara mung padha bingung. Lagi bareng sing bayen semaput, Sarju bingung golek kendharaan arep dianggo nggawa bojone neng Rumah Sakit, ning tekan ndguwur mobil wis les ? ora ana (pancal donya).

Yen bayine seger waras tur tangise bantas. Bareng wis sawetara anggone padha rerembugan, Warjo kepingin weruh bayine diterke Sarju. Bubar iku Sarju banjur nemoni tamu-tamu sing padha layat. Wektu kuwi bayi sing nembe lahir kuwi dipangku mbahne wedok.

Nyata bayine gedhe. Jare dhek mbobote sing tuwa ya sehat, gaweyan apa ditandangi.

Bayi kuwi neng pangkon krugat-kruget, tutuke sing ndamis kuwi cloropan. Karo mbahne Sarju njur ditetesi madu sing wis didulit nganggo kapas.

Bayi kuwi ya gelem nglameti. Warjo njinggleng anggone ngawasake. Rasa welas sing mbangeti tuwuh ing atine. Batine ngudarasa :

Mendah olehe njur gedhe lan sehat, yen bayi kuwi njur bisa mimik banyu asi sing asli. Kaya duweke bojoku sing kudune dianggo mimiki bayi. Saiki mung nganggur metu kekotos, sing mung kebuang muspra. Mangka bojoku ya ngomyang terus, nglela-nglela bonekah merga setres kelangan bayine. Ah ? apa Sarju gelem ya tak jak rukunan?

Ngono batine Warjo. Warjo gage metu ninggalake bayi kanthi sangu sewu rancangan sig bakal dilairke neng Sarju, sawise kabeh rampung berkahan lan pangruktining kunarpa, Warjo tansah nyaketi Sarju.

Sawise budhale layon ing palerenan sing pungkasan, para pelayat sebagian ana sing ngeterake tekan pasareyan, ning ya akeh sing padha kondur.

Disawang Warjo, praupane Sarju katon sedhih lan ing mripate bali kemembeng luh sing sajake ora kena dibendung.

Mula niyate arep omong-omong diwurungake, ati rasane isi durung mentala. Mulane ya njur kaya wong-wong liyane, sawise ngepuk-puk pundhake mitrane, Warjo ya njur pamit mulih. Karo nguntapake lan nyalami, Sarju kandha marang Warjo:

?Mas mbok mengko bali ya ngancani aku, ben ora temlawung banget.?

?Iya dhik, muga-muga mbakyumu ana sing nunggu, ben aku bisa bali mrene.?

?Iya mas, tenan lho, rawuhmu sembahyangan lan wungon mengko tak tunggu.? Warjo banjur mulih. Tekan ngomah njujug mburi wisuh lan ganti klambi njur mlebu neng kamare bojone.

Tinemu Dinah bojone turu angler ngelone bonekahe, ditunggoni mboke. Warjo takon :

?Dinah olehe turu wis suwe mbok??

?Ya wis sauntara le, malah mau mentas tak dulang, ya entek yen mung limang sendhok wae, lan jur turu.?

?Ya syukur mbok ben pikire bisa ngaso.?

?Ning ya kuwi le, janji susune krasa lara bonekahe kuwi disule-uselke dikon mimik, njur banyu susune dadi kumocor metu merga kepenet boneka.Ya iki, dadi ambune amiis ngganduk, ajoa anak, rasane aku kaya ora betah nunggoni.?

?Ya sing sabar mbok, muga-muga wae Dinah ndang eling lan gelem nampa kasunyatan, yen anake kuwi ora gelem diemong.?

?Lha iya, wong tuwa bisane ya mung nyenyuwun ta le, ben Pangeran paring pangentheng-entheng sesangganmu iki?. Warjo njur lungguh neng sandhinge mbokne karo kandha :

?Kana mbok ngisi weteng dhisik njur adus, aku genti sing tunggu. Simbok ngaso ndisik gentenan.?

Dikon anake, mbokne ya njur ngadeg, metu saka kamar tumuju pawon.

Sajake Dinah krasa kepenak, nyatane nganti sore ora nglirir. Malah Warjo nggloso neng sandhinge bisa keturon, sing ateges bisa ngaso.

Mung wae Warjo nglirir, nalika ing ngarepan krungu wong ?kulanuwun?.

Gregah Warjo tangi, gage tumuju ngarepan mbukak lawang. Jebul Lik Pawiro adhine mbokne sing omahe tangga desa. Gupuh Warjo anggone ngacarani :

?Mangga ngriki, lik?

?Iya jo? wong loro banjur lungguh ing kursi tamu. Lik Iro ndhisiki takon :

?Piye, Jo, bojomu??

?Nggih empun sae lik, sak niki empun mboten nangis nggriyeng mawon, sareng kula tumbaske bonekah. Dinten-dinten bonekahe niku sing dilela-lela?.

?Wah mesakke banget bojomu, Jo. Ya muga-muga ndang diparingi eling lan waras.?

?Enggih pangestune mawon, Lik??

?Lha iki mbakyu ana ngendi?? Kandha ngono mbok Iro karo ngadeg memburi nggoleki mbakyune, tinemu lagi nglaras. Lungguh tlundhakan pawon karo nyomak-nyamuk nginang, ketara lambene sing mblenger abang. Sajake bubar adus, ketara wis jungkatan lilis. Mbarengi nglepeh kinange, adhine njedhul karo kandha :

?Empun rampungan napa mbakyu??

?Uwis dhi, wong lehku mangsak kuwi mau esuk sisan, sore nek arep madhang keri ngangeti. Wis suwe pa kowe mau??.

?Enggih dereng yu, wong ula bar ditemoni Warjo nggih njur mriki niki.?

?Pripun yu dhenok larane?, rak empun mboten ngomyang to??

?Lha ya kae, wiwit ditukokke boneka Warjo njur leren ngomyang, ning dina-dina saiki nglela-nglela bonekahe wae. Wah atiku sok njur susah banget je dhi, mengko nek pikirane dadi owah, piye?.

?Ah nggih di suwun ampun ngantos ta yu. Awi ta yu, kula diterke teng nggene le tilem si dhenok, kula tak sumerep.?

Wong loro banjur runtung-runtung neng peturone Warjo, tinemu bojone Warjo isih nglinteg ngeloni boneka. Mbakyu adhi mau lungguh neng sandhinge karo omong kleask-klesik, wedi yen mbribeni sing turu. Wayahe wis bubas surup, Warjo wis rampun anggone nyumeti diyan teplok. Bubar nyanthelake diyan neng kamare, Warjo banjur nyedak embok lan like karo kandha :

?Mbok lan sampeyen lik, kula tak sanja nggene dhik Sarju sing kesripahan. Tulung ditenggakke Dinah sekedhap, mangkih nek nglilir ndhak bingung?. Lik Iro mangsuli :

?Iya le, bojomu tak tunggokke karo mbokmu?. Warjo banjur budhal. Ora nganti limang menit wis tekan omahe Sarju. Bareng wis mateni mesin motor Warjo krungu bayi nangis banter tur sero, mratandhani yen bayi sehat.

Sawise njagrak motor, nuli nylingker memburi marane dununge tangis bayi. Neng kamare tinemu wong tuwa-tuwa padha njibeng nunggoni bayi sing nangis kekejer diemban mbane. Warjo nyerak takon :

?Kok nangis terus niku enten napa mbok?? Mbahne bayi mangsuli :

?Sajake empun kraos salit mas, wong angger kula tetesi maben niku njur kendel. Ning namung sekedhap njur nangis malih. Kalih tutuke niku empun cloropan mawon.?

Warjo krasa welas banget atine, njur nyedhaki Sarju bapakne si bayi karo kandha :

?Dhik, bojoku asine mung diguwaki, wong metu terus, mangka susune ya isih mentheng-mentheng merga kebak.? Sarju mung manthuk-manthuk, merga durung ngerti karepe Warjo. Warjo njur kandha ngarah-ngarah :

?Piye ya dhik Sarju, nek anakmu kuwi disusokke bojoku?, e ? ya sapa ngerti nek njur gelem meneng?. Sarju gage mangsuli :

?Wah nek kersamu ngomo aku setuju banget mas. Aku jan bingung tenan je, yen krungu tangise.?

?Ha piye, saiki dicoba apa piye? Warjo nari Sarju. Anakmu gendhongen digawa neng omahku tak boncengke? pakone Warjo.

?Iya mas?. Kanthi disetujoni mboke lan wong-wong tuwa sing padha welas krungu tangise, bayi abang kuwi dibopong, diuwel-uwel jarik amba brukut, banjur diajak mbonceng Warjo tumuju ing omahe.

Tekan ngomahe, Dinah bojone Warjo wis lungguh karo pijer ngliling bonekahe. Warjo mlebu dhisik, banjur nyedhaki bojone karo kandha :

?Nah gilo saka Puskesmas, dening dokter anakmu wis entuk digawa mulih?. Gage panyaute Dinah :

?Endi mas?? Warjo metu, njaluk bayi sing dibopong Sarju digawa mlebu karo kandha. :

?Nya Nah anakmu, wis gek njur disusoni!? Dinah nampani bayi, tumuli diambungi lan dikekeb-kekeb gawe trenyuhe sing padha weruh.

Klambi dibledhehake, kotang dibukak benike, wusana tutuk bayi kuwi dithukke ing punting payudarane. Sawise punting mlebu ing tutuke, wusana capluk…. mot ? mot?, bayi kuwi nglenyut kanthi dhokoh ora mandheg-mandheg.

Meruhi iku kabeh Warjo lan Sarju trenyuh kaworan bungah sing tanpa upama, nganti padha netesake luh. Warjo nyeret tangane Sarju metu karo kandha :

?Piye dhik? Atiku bungah banget bayimu gelem nusu bojoku.?

?Aku semono uga mas, rasane atiku mak plong lega. Tur yu Dinah kokya kaya karo anake dhewe?.

?Ya kuwi dhik, muga wae dheweke njur eling. Mula becike, anakmu tinggalen kene ben disuoni bojoku, lan bojoku ya ben mari olehe setres. Perkara mbesuk, ya padha dirembug mburi, wong awake dhewe tujuane mung becik. Dhasare bab iki ya dingerteni wong akeh?.

?Ngono ya becik mas, wis mangsa borong, aku manut kersamu, sing cetha atiku saiki wis ayem…… lan tenang?.

?Ya syukur dhik, ya ngene iki bathine wong rukun, penandhang sing abot di kaya ngapa, bisa dadi entheng merga disangga bebarengan. Sarju ninggalke omahe Warjo, ning wong loro kuwi atine padha rasane, anane mung lega? bungah lan syukur karo sing Maha Kuwasa. Jebulane ya nyata, wong yen tansah ora lali ndedonga lan sembahyang mono, Pangeran mesthi tansah paring pitulungan lan pangayoman. Ya kuwi bathine wong rukun.

TAMAT

CERKAK:GUSTI MAHA WELAS

Gusti Maha Welas 

http://cerkak-jawa.com/?p=17

Wektune wis kira-kira jam wolu esuk. Anggota perangkat desa ing Desa Sumbermulya wis padha teka, apa maneh dina iku bakal ana rapat ruwat bumi sing bakal dianakake suk sasi ngarep. Tradisi ruwat bumi iku dianakake pendak telung tahun sepisan. Warga kirap mubeng desa ngarak wulu wetuning desa kono kanthi dientha-entha gunungan. Bubar iku sing uwis, njur diterusake tontonan, sing paragane ya warga kono wae, kanthi mentaske budaya seni sing wis padha disiapake. Mengko minangka panutup wayangan sewengi natas ing bale desa.

Pak lurah gumun, dene Pak Wiro sing tukang reresik bale, nata meja kursi sing arep kanggo rapat kok malah ora mlebu. Gek ana apa? Mangka adat saben, Pak Wiro tukang kebon kuwi teka mesthi gasik, gaweyan sing dadi jejibahane ditandangi sak-sek, sedhela wae wis rampung njur ganti nandangi gaweyan liyane. Mula bareng perangkat desa wis pepak, lan rapat arep diwiwiti, pak lurah medal neng pawon nggoleki bu lurah njur ngendika :

?Bu, nek pawon wis akeh sing rewang nandangi kanggo nyunggata sing rapat, mbok kana neng omahe Pak Wiro ditiliki, geneya kok ora teka nyambut gawe?? Bu lurah sumaguh, lan terus tindak neng nggone Pak Wiro.

Tekan kana omahe tinemu tutupan suwung. Gek dha menyang ngendi? Anake Pak Wiro mono lanang wadon, Diran lan Marti. Diran wis ana STM klas II Mesin, dene Marti lagi klas III SMP wis arep ujian. Bocah loro kuwi padha maju sekolahe, ora tau nunggak. Mulih sekolah ya dha ngerti ngrewangi gaweyan wong tuwa. Yen libur Diran kerep nggenteni bapakne, gaweyan reresik kebon lan nata bale sawise bubar kantor. Ora mokal yen pak lurah sakulawarga remen karo anak-anake Pak Wiro sing padha sregep lan nurut kuwi.

Bu lurah pirsa omahe Pak Wiro tutupan, njur tindak neng omah wetane nggone Mbokdhe Kromo, sing kebeneran wonge lagi reresik sumur. Nuli ngendikane :

?Mbok Kromo!, griyane Pak Wiro niku kok tutupan, tiyange sami teng pundi ?? Mbok Kromo ndengengek karo nyedhak mangsuli :

?O? Bu Lurah, anu Bu, Pak Wiro niku ngeterke Mbok Wiro teng Puskesmas, empun tigang dinten sambat mumet, malah wingi nggih empun kulo keroki. Criyose Pak Wiro, wau dalu mboten saget tilem gek badane criyose benter sanget. Mila wau mruput diboncengke sepeda dibekta teng Puskesmas.? Bu lurah manthuk-manthuk karo ngendika :

?O…. ngoten ta Mbok Kromo, nuwun nggih disukani sumerep, mangkeh kula aturne Pak Lurah?.

Bubar ngendika ngono bu lurah banjur kondur. Esuke Pak Wiro wis nyambut gawe kaya adate, dene pak lurah sawise dilapuri garwane, ya ora ndangu apa-apa karo Pak Wiro. Ning sorene pak lurah sekalihan merlokke tilik neng omahe Pak Wiro, ngaruhke bojone sing jare lara.

Tenan, tekan ngomahe Pak Wiro kabeh ngumpul nunggoni sing lara. Pak lurah sekalihan uga banjur mlebu neng senthong peturone Mbok Wiro. Nalika wis tekan ngarep lawang, ndadak keprungu lagi padha sembahyang Pak Wiro sing mbawa. Pak lurah kandheg ora sida mlebu supaya ora ngganggu.

Panjenengane pirsa, yen Pak Wiro sabrayat wong sing tumemen ngibadahe, sregep neng nggreja, uripe neng masyarakat apik, lan tinresnan ing tangga teparo, tansah pinter momong sok sopoa, lan ora tau gawe rugi lan serik ing liyan. Bareng wis sepi tandha rampung anggone padha sembahyang, pak lurah sekalihan banjur alon-alon mlebu nuli ngendikane :

?Piye Mbok Wiro, laramu??

?O Pak… Bu…. Lurah, matur nuwun dipun rawuhi, sakit kul…. kula sam….. sampun kath…… kathah sud……. sudanipun…….? Wangsulane pedhot-pedhot, Pak Wiro sambung atur :

?Ngendikanipun Dokter, Pak Lurah, semah kula punika namung kekathahen mikir.?

?O….. mikir apa ta Mbok Wiro?? pandhangune pak lurah alon-alon.

?Anu Pak Lurah…. dhenok Marti punika wingi criyos, yen piyambakipun mboten kepareng ndherek ujian dhening guru klasipun, awit…. awit…..? Mbok Wiro ora bisa nerusake matur, ning njur brebel……. mripate kekembeng luh. Semono ugo Marti sing nyanthuk nunggoni njur melu prembik-prembik nrocos mripate. Pak lurah lan garwane saya kepingin banget ngerti sebabe. Nuli ngendikane bu lurah :

?Yu Wiro…! wis ta blaka wae neng Pak Lurah lan aku, supaya atimu entheng lan laramu gelis mari.? Pangatake bu lurah. Mbok Wiro mung srikutan tangane ngulapi luhe, panyawange diuncalake marang Marti anake sing ana ing sisihe. Bu Lurah tanggap, yen Mbok Wiro ewuh anggone arep matur, mula pak lurah sekalihan banjur ngajak metu Marti neng ngomah ngarep. Bareng Marti wis didhawuhi lungguh ing lincak, pak lan bu lurah njejeri Marti neng kiwa tengene karo ndangu :

?Sejatine Mbokmu kuwi mikir apa ta Ti, kowe kondhoa blaka, mengko yen bisa aku lan Bu Lurah mesthi bakal ngrewangi ngentheng-enthengke.? Marti isih meneng wae ketok yen wedi. Ning gandheng karo bu lurah didhedhes terus, mula karo nangis ature :

?Pak Lurah… Bu Lurah….., Simbok sisah margi kula mboten angsal ndherek ujian awit dereng mbayar arta SPP kawan wulan, lan arta ujian ingkang kathahipun sedaya wonten kawan atus pitung ndasa ewu rupiyah.? Ature Marti karo kesesegen.

?Wis…… wis….. wis…. Marti, yen kuwi sing nyebabke Mbokmu lara, kowe sesuk tak cukupi, mlebua sekolah ngaturke dhuwit kuwi neng gurumu.?

?Ning Pak…….. Bu Lurah….. criyosipun Simbok, sampun kathah sambutanipun Simbok dhateng Bu lurah, ingkang sepriki dereng saget ngunduraken. Mila Simbok ajrih matur, sajakipun Simbok kejudhegan. Kula ngertos Pak… Bu…., menawi dalu Simbok mboten saget tilem, tansah klisikan. Lan wusananipun lajeng sakit punika.?

?Wis…. wis….. Bune, ayo saiki awake dhewe nyedhak Mbok Wiro karo Marti pisan, mengko tak kandha.? Ngendikane pak lurah karo nggandheng sing putri lan Marti bali mlebu neng peturone Mbok Wiro. Pak lurah karo garwane nyedhak njur ngendika karo Mbok Wiro ngene :

?Mbok Wiro, sampeyan ora sah susah, sesuk esuk Marti ben mlebu sekolah karo nyaoske dhuwit SPP sing patang sasi kuwi karo dhuwit ujian, supaya mbesuk bisa ujian. Kuwi dudu dhuwit utangan sing sampeyan kudu nyaur, ning tak paringke Marti supaya bisa melu ujian.? Rampung ngendikane pak lurah bu lurah sambung :

?Yu Wiro, utangmu neng aku sing mung mbaka sithik kanggo tambal butuh kuwi, ora usah mbok saur. Aku rila lahir batin. Saiki pikiran sampeyan digawa ayem ben enggal waras. Perlune yen ana kerepotanku, sampeyan, Kang Wiro, lan bocah-bocah bisa bareng-bareng ngrewangi.? Bubar ngendika ngono, pak lurah sekalihan nyalami Mbok Wiro, Pak Wiro lan Marti banjur pamit kondur. Pak Wiro lan Marti nguntapke tekan latar. Nalika bali mlebu, Mbok Wiro wis bisa lungguh, weruh anake mlebu, tangane diathungake Marti, dene Marti ya njur nubruk mbokne.

Kekarone rangkulan keket karo tetangisan disekseni Pak Wiro sing lungguh dheleg-dheleg neng waton amben. Tangis kabungahan sing tanpa upama.

Sawise padha adheng tangise, Mbok Wiro isih karo ngrangkul Marti kandha:

?Nok Marti lan kowe Bapakmu, tikel-tikelna olehmu caos atur panuwun marang Gusti, syukur ing kabeh peparinge, lan uga dene Gusti tansah midhangetke panyuwunanku, anggonku tansah dhedheku, ing ngarsa dalem.? Karo isih nggondhok-ondhok wangsulane Pak Wiro :

?Iya mbokne, mula dadi wong mono aja sumelangan, janji eling tansah ndedonga nyuwun lan mbudidaya, Gusti tansah bakal paring pitulungan.? Marti sambung :

?Iya ya Pak… Mbok….., Gusti olehe peparing lumantar Pak…. lan Bu Lurah.? Pak Wiro ngedhongi kandhane anake :

?Iya nok, Gusti kuwi pancen Maha Welas lan Asih.? Bubar iku wong telu sembahyang mirunggan bebarengan.

Tamat

CERKAK:ORA WELAS

http://cerkak-jawa.com/?p=28ORA WELAS

Wis kulina, wiwit ditinggal embokne dadi T.K.W ing negara Jiran, Warni tangine kulina esuk jam papat. Masak kanggo simbok, bapak, lan adhine, Warti sing isih klas lima S.D iku, rampung masak nggugah adhine, dikon ngrewangi nyambut gawe (nyapu latar). Warti ya manut, awit mbakyune pancen sing ngrembug sakabehe.

Sawise padha adus lan sarapan bocah loro siap-siap arep sekolah. Warni ana S.M.U. negeri klas telu, adohe saka ngomah udakara kilometer telu, dene sekolahane Warti mung ana kidul desa. Budhale bareng digoncengke pit mbakyune, dene mulihe mlaku karo kanca-kancane.Sardinah embokne, wis telung taun melu ngumbara ning Malaysia bareng tangga-tanggane sing sedesa kana ana wong papat.

Racake padha potholan S.M.A lan S.P.G. kanthi ndaftarake resmi lewat pemerintah. Asile kena dirasakake. Nyatane Warni dhek ditinggal lagi S.M.P. bar ujian, Warti isih cilik lagi klas loro. Bocah loro iku asil saka anggone bebrayan karo Karto, anake mbok Dipo sing mung tangga cedhak. Istilahe pek ngga ngono kae.

Mbok Dipo lan mbokne Sardinah tetanggan apik wis kaya sedulur.Yen ana kekurangan kabutuhaning urip sedina-dina, lih sinilihan,utang-utangan, pokoke endi sing ana. Padha dene mung anak-anak siji. Karto bocah ontang-anting, dene Sardinah ya ora duwe tunggal. Wong tuwa mbiyen ngono lumrah, yen atine padha dene cocok, njur padha ayon-ayonan njodhokke anake, ben terus olehe padha seduluran. Sardinah senajan bocah wedok ijen, ning dening mbokne digegadhang mbesuke bisa dadi wong sing mandhiri, mula sekolahe disurung-surung tenan ben maju lan pinter. Gaweyan ngomah ya ditrapi apa lumrahe bocah wadon.

Ya reresik, ya mangsak, ya dikongkon nyumbang, rewang, layat. Wis pokoke Sardinah prigel ing samubarange, gek sekolahe ya pinter. Eman, bapake wis ngajal dhek Sardinah umur 10 taun. Bapake mbiyen nyambut gawe neng air minum, dadi mbokne ya nduwe pensiun janda. Seje karo Karto, anak lanang siji, bapake banjar pekarangane amba, sawahe akeh. Mula janji ngati-ngati olehe ngecakke mesthi bakal cukup.

Karto, dhek isih ana S.D, S.M.P, sekolahe ndalan bijine ya cukup. Ning bareng pindhah ana S.M.A dadi malih. Kakehan kanca, sing senengane mung ubyang-ubyung. Bapak mbokne ora jeleh-jeleh anggone ngandhani, ning Karto kanthi nylimpet-nylimpet isih wae olehe ubyang-ubyung ora genah. Saking juweh lan tlatene anggone nyurung-nyurung wong tuwane, sidane ujian S.M.A ne ya katut lulus, senajan kanthi biji sing ngampret.

Seje karo Sardinah, dhasar bocah tuwajuh, pethel, nurut karo wong tuwa, mula asil bijine ujian ya maremake, sasat kabeh angka wolu. Mbokne bungah lan mongkok. Ning ya kuwi, senajan Sardinah wis cemetha yen kepingin nerusake, ning mbokne kandha yen ora. Wong kuliah mono ragade akeh, njur dhuwit saka ngendi? Yen mung mogol neng tengah-tengah rak malah eman-eman mesakake lehe nglakoni. Dhasar Sardinah bocah mbangun miturut, mula ya manut trima mothol S.M.A. Beda karo Pak Dipo mbok Dipo olehe ngrih-arih Karto dikon kuliah, embok menawa mengko bisa mergawe apa ta apa, syukur bisa dadi pagawe negri.

Piye wangsulane Karto? Jare pingin kawin dhisik ben atine tenang, mengko njur kuliah. Mangka sing disir ora liya ya Sardinah tanggane cedhak sing srawunge sasat saben ndina. Gandheng wong tuwane padha cocoge, tur Sardinah ya manut mituhu karo mbokne, mula bareng dilamar Pak Dipo kanggo Karto, ya njur entuk ngono wae. Malah mung ganti sasi njur dinikahake. Kesaguhane kuliah, Karto mung ndobos, wong dhasare utege kethul tambah keset pisan. Kesenengane dolan isih kaya nalika jaka.

Tujune Pak Dipo lan bojone tresnane kepati karo mantune. Dhasare Sardinah pinter momong maratuwa. Dadi senajan dina-dinane Karto mung lang-leng dolan sing ora juntrung, ning uripe Sardinah lan mbokne tetep ayem tentrem disangga maratuwane. Pas setaun bebrayan pinaringan momongan lair wadon ya Suwarni sing saiki wis dadi prawan cilik sing sekolahe wis kelas telu S.M.P. Lan lair meneh wadon sing banjur dijenengi Suwarti, saiki S.D klas loro. Sejatine Sardinah krasa yen polahe sing lanang saya suwe saya ndadra.

Sardinah ya krungu saka tangga-tangga, kejaba ubyang-ubyung dolan, ning Karto ya bojone kuwi sok melu umben bocah enom-enom. Bab dhuwit, mesthi wae ya njaluk mbokne senajan cara dhelik-dhelikan aja nganti ngerti Sardinah. Warni anake sing wis gedhe kerep weruh bapakne ndhodhosi dhuwite mbahne lan banjur wadul marang embokne. Saking kerepe, Sardinah wedi yen nganti diarani, mula niate arep ngajar bojone ben gelem nyambut gawe. Bareng ing ndesane cah-cah enom dha ndhaptarke dadi T.K.W. ing Malaysia, Sardinah mung rembugan karo Warni lan embokne melu dhaftarake, pingin nyambut gawe sing gajine jare kena dirasakake.

Endilalahe wae bocah sedesa papat kok katut kabeh, klebu Sardinah. Ulehe kandha karo bojo lan maratuwane sa kloron, bareng budhale ning Jakarta (ing papan pelatihan kerja) keri sepasar. Sardinah kandha maratuwane, yen sasuwene dheweke nyambut gawe, mbokne lan Warni wis mrantasi. Kepeksone Pak lan Mbok Dipo ya ngidini, merga Warni kekarepane wis ora bisa dipenggak maneh. Ora wurung dening bapak mbokne, ya mung Karto sing diomeli terus, dadi suhing keluarga kok emoh nyambut gawe. Bisane mung nguthes-uthes dhuwit wong tuwane.

Nalika ditinggal lagi sesasi rong sasi ya gelem rewang-rewang wong tuwa nggarap sawah, ning dhasar wong wegahan, mula ya gampang wae jeleh, kesenengane lawas bali malah kepara ndadi, awit bojone sing mbiyen tansah ngelokake saiki wis ora ana. Wong tuwane wis ora digubris. Nalika lunga nyandhak patang sasi, Sardinah wis kirim dhuwit Warni liwat pos, sing ya lumayan yen mung kanggo urip lan mbayar S.P.P. sing wiwit mbokne lunga nunggak durung dibayar.

Karto ngerti, mula saiki ora mung mbokne sing dadi sasaran yen butuh dhuwit, ning karo Warni anake ya tegel nembung. Pokoke Karto saya sakarepe dhewe. Nalika Warni ngurus layang-layang kanggo njupuk dhuwit kiriman saka mbokne ana kalurahan, Warni didangu Pak Lurah blaka apa anane. Uga bab kahanane Karto bapakne. Ngendikane Pak Lurah : ?Warni, sarehne omahmu mung mepet bale kalurahan, apa gelem yen kowe ndak wenehi tugas nyapu njero pendhak esuk sadurunge mangkat sekolah? Pendhak sasi mengko kowe ndak wenehi jajan. Dene nyapu lan reresik njaba wis ditandangi Pak Truno (Pak Bone).? Barang wis mikir-mikir sedhela Warni mangsuli : ?Inggih, Pak Lurah, kula purun.? Pak Lurah mesem, banjur ngendika : ?Yen ngono, kowe ndak cekeli kunci kanggo mbukak yen arep nyapu, kunci sijine wis digawa Pak Dhukuh, kanggo mbukak yen wis jam kerja.?

Tekan ngomah Warni kandha karo simbok lan adhine, kabeh setuju. Pokoke gaweyan ngomah bareng-bareng ditandangi, kejaba Karto bapakne sing padha disekarep. Wiwit iku Warni tambah nduwe tugas reresik njero ing kantor bale Kalurahan. Ora beda karo Sardinah mbokne, anggone sregep, tawekel ing samubarang gawe. Dhasar wis dilatih nyambut gawe wiwit cilik, mula kabeh gaweyan dilakoni kanthi seneng. Lumakune wektu ora rinasa, Sardinah nyambut gawe ana paran wis ngancik telung taun.

Saiki Warni wis klas telu S.M.U. Dhuwit kiriman saka mbokne dicakke kanthi ngati-ati, malah bapakne dijatah supaya ora tansah njaluki wae. Dene sasen saka Pak Lurah ditabung, isih tambah turahan sithik-sithik saka mbokne uga dilebokke pisan. Kabeh mau ndadekake Warni mundhak greget sinau lan nyambut gawe, uga saya P.D karo apa sing ditindakake. Mbah-mbahe padha seneng lan marem nduwe putu Warni. Adhine uga dikulinakake dhisiplin lan mandhiri kanthi conto-conto gaweyan ing saben ndinane.

Perkara bapakne, kabeh wis ngejarke disekarep. Senajan adoh, weling sing arupa pitutur lewat surat-surate mbokne yen karo kirim dhuwit tansah diestokke dening Warni lan adhine. Kaya dene unen-unen kae tenan. Senajan adoh papane antarane mbok lan anak, ning ing atine kekarone cedhak banget, sing ndayani padha dene aweh daya kekuwatan anggone padha ngayah-ayahi jejibahane. Sing sekolah ya tambah sregep sinau, ngelingi wong tuwane sing nyambut gawe neng paran, dene sing neng paran ya tambah semangat leha nyambut gawe.

Ngelingi anak-anake sing padha ana ngomah padha maju sinaune merga saka prihatine wong tuwa. Kosok balen karo Karto bapakne. Dhuwit saka anake mung dienggo seneng-seneng dhewe, yen kurang nggedhak bapak utawa embokne. Warni senajan ora kejarag neng wis krungu sriwing-sriwing, yen bapakne anggone kerep ora mulih kuwi saiki katut babon. Mangka babon kuwi wis nduwe jago, sing saiki lagi nyabut gawe neng Arab ngadu nasib. Dhuwit ajeg dikirim mulih, ning sing wadon ya malah seneng-seneng karo bapakne Warni kuwi.

Kabar mau wis ubur, ning Warni emoh nyampuri urusane wong tuwa, dhasar bapakne dikandhani mboke wae mbantah, biasane bapake njur malah nesu lan mecahi bekakas. Babon sing diereki Karto mau ora liya Mbok Darwi, sing mbiyen gaweyane adol gorengan ning saiki wis ora. Ya mung malah ngundher neng ngomah didhekemi Pak Karto kuwi. Tangga teparone ya wis sok padha nyindhir-nyindhir ning mbok Darwi ya teblek wae, dhasar rai gedheg. Merga risi entuk wadulane tangga, Pak Dhukuh wis tau kandha : ?Mbok Darwi, sampeyan niku biyen dodol gorengan, saniki kok malah nganggur, rak mesakake Pak Ngali bojo sampeyan sing teng Arab ta? Direwangi bebara teng njaban rangkah adol tenaga kok sing teng ngomah mung seneng-seneng nganggur, mbok nggih nyambut gawe napa ta napa!?.

Mbok Darwi mangsuli entheng : ?Pak Dhukuh, wong bojo kula mawon akon kepenak, kok wong-wong niku dha iyik. Tikna jenengan rak disogoki wong-wong niku ta??. Pak Dhukuh lunga karo kandha semu ngancam. ?Embok Darwi, kula empun ngelingke sampeyan lho, mangkih nek masyarakat niku nesu desane diregedi mang tanggung dhewe.? Mbok Darwi meneng wae. Saiki nek kencan karo Karto kanthi ndhelik-ndhelik ora wani ngedheng, kerepe wayah bengi.

Ngarepke Warni ujian klas telu, mbokne ngabari yen entuk cuti rong minggu, niate arep mulih, ning wektune durung bisa nemtokake. Dhuwit saka paran arep ditransfer wae neng rekeninge Warni, supaya neng ndalan slamet, ora ana rasa wedi yen, di grayak wong. Warni isih meneng wae karo wong ngomah, merga dina lan tanggale mbokne bali durung mesthi.

Pancen, samubarang kuwi yen ora dipikir, malah ora dadi beban penalaran. Kaya dene Warni ora mikir mulihe mbokne. Ing wayah sore nalika Warni lagi siram-siram latar, ndadak ana taxi mlebu pekarangan njur mandheg neng latar. Warni kamitenggengen lehe nyawang. Bareng lawang taxi dibukak, Warni mbengok sora : ?Mbah ? mbah? mbah ?dhenok, Warti ?gilo simbok mulih !? Sing ana njero omah kabeh metu, banjur ngruyuk sing lagi teka. Warni lan Warti ora lerem-lerem nggone ngambungi mbokne, sing saka pangrasane saiki.

Mbokne mundhak ayu lan putih, gek ya lemu pisan. Kabeh mlebu ngomah kono nggawa gawan tas lan koper, mestine isi oleh-oleh. Lagi wae padha lungguh karo crita ngethuprus, ndadak saka dalan ana mobil polisi ngunekake sirene mlebu pekarangan. Wong saomah padha kaget. Let sedhela, saka mobil patroli mau, ana polisi mudhun, uluk salam terus mlebu. Pak lan mbok Dipo sing methukke. Pitakone polisi : ?Leres, pak, mriki griyanipun Pak Karto ingkang semahipun wonten Malaysia??.

Gupuh wangsulane Pak Dipo : ?Inggih, Pak Polisi, wonten punapa??. ?Anu, Pak, nyaosi pirsa keluarganipun Pak Karto, menawi piyambakipun sapunika wonten griya sakit, saking keluarga dipun aturi nuweni!?. ?Wonten punapa, Pak, anak kula Karto??, pitakone mbok Dipo groyok. ?Anu ?. Keng putra dipun kroyok masa, mergi slingkuh kaliyan tiyang estri ingkang dipun tilar semahipun nyambut damel dhateng Arab, masa mboten trimah?. Krungu kandhane polisi mau, Sardinah sing lagi wae teka dhok, langsung jempling ngloso ana njogan. Sambate : ? Walah kang Karto ? patrapmu kok saya ndadi, saiki malah kowe diajar wong akeh merga pokalmu. Kowe kok ora welas karo aku ta kang ?.??

TAMAT

CERKAK:PAKULINAN

Pakulinanhttp://cerkak-jawa.com/?p=29

Pak Ronodipo sakloron ing desa Gumiwang mono, mujudake pasangan manula sing harmonis, ngono istilah saiki. Wiwit enom nganti saiki anak-anake wis padha dadi wong, lan putune wis mbeyayah malah wis duwe buyut loro, uripe tansah guyup rukun, ayem tentrem sih-sinisihan.

Minangka wong ndesa klebu kuna, sing uripe saka olehe tetanem, tansah tawekel olehe nyambut gawe. Gotong royonge karo sanak kadang lan tangga teparo kenthel.

Tansah katon ing bot-repoting tangga kiwa tengen sing lagi mbutuhake pitulungan, luwih-luwih ing wektu kesusahan.

Ing mangsa labuh lan mangsa panen, kekarone dina-dina neng sawah nekuni pakaryan sing dadi garapane. Anake telu lanang kabeh, saiki wis padha mbangun brayat lan ya wis padha anak-anak.

Sing mbarep Pardi, ana Jakarta, nyambut gawe neng pegadhean, mbiyen katut kanca. Dene sing tengah Parto, karyawan pelabuhan neng Semarang, ragile Parmin saiki ana Surabaya bukak bengkel sepedha motor, sing wis lumayan gedhene. Sing dirabi bocah Surabaya kono wae, ngrewangi eker-eker bojone bukak restoran rujak cingur sing wis akeh lengganane.

Yen Pak Rono, wis kerep diajak anak-anake neng Jakarta lan Semarang uga Surabaya, ning kerep-kerepe mung ijen.

Mbok Rono yen diajak ora tau gelem alasane werna-werna, jare ora mentala ninggalake omah yen nganti dinan-dinan ditinggal lunga. Sejatine jroning ati rumangsa eman yen lelungan kuwi, jare mung mbuwang-mbuwangi dhuwit gek ming ora penting, kejaba mung entuk seneng.

Mangka yen gelem ngerti, yen anak-anake ngajak kepingin ditekani wong tuwane kuwi, ya tanggung jawab penuh. Tiket menyang mulih, durung olehe ngajak plesir rana-rene ben wong tuwane seneng, mesthine rak ya ora sithik.

Ning Mbok Rono puguh penemune, ora tau gelem.

Wiwit cilik dening wong tuwane biyen, wis diwarah lan dikulinakake gemi lan nastiti. Tawekel nyambut gawe, urip ora boros, lan ora kulina njajani.

Lan nyatane asile uga katon. Senajan sawah ora amba, ning merga saking taberine, anak-anak lanang telu ya bisa ngrampungke S.L.T.A.ne kabeh. Lan ya saka panyuwune sing mantheng lan madhep mantep kinanthen wani prihatin lan tindak jujur, anak-anake saiki wis mentas lan cumanthel kabeh, sing bisa disawang wong tuwa.

Prasasat mbok Rono saiki wis silir, wis ora ana sing dirembug kejaba leladi bojo sing sarwa gampang. Pak Rono mangane gampang ora rewelan, prasasat nyebrot gegodhongan neng kebon utawa sawah wae dimangsak wis dadi.

Yen gaweyan ngalas wis rampung labuh, Mbok Rono neng ngomah santai. Paling-paling yen kayu obonge entek, lagi neng kebon golek rencek. Lumrah pakulinan ing padesan, bubar mangsak dha sanja karo petan neng tangga ? bebas ?. ngobrol. Pakeyan apa wae sing tumemplek neng awak, ora tau ana wong alok utawa nyaru siku.

Mangka pakulinane Mbok Rono angger wis tapih lurik sing wis buthuk karo kotangan wis bar. Tekan ngendi-endi janji isih ana kiwa tengene omahe, ya wis ngono kuwi padinane.

Kejaba yen ana dhayoh apa anake pinuju mulih. Awit dening anak-anake tansah padha diprayogakake supaya ngulinakake nganggo klambi.

Ning ya kuwi janji, anak-anake wis padha bali, Mbok Rono bali copot klambi, kotangan kumel karo tapihan sedhengkul, jarik sing wangune wis dienggo lap.

Pancen, urip neng ndesa pancen luwih bebas, lan bab karesikan uga mung sak geleme.

Tekan adus salin penganggo, tumrape Mbok Rono ya mung sak senenge kaya dene tangga kiwa tengene. Sumur ya duwe, tinggalane wong tuwane biyen. Sumur tuwa lan kawak sing saubenge sumur mung tinanduran wit-witan bangsane grumbul. Papan kanggo papane nyidhuk banyu mung diathak-athaki pring, supaya sing nyidhuk banyu nganggo timba ember ditaleni karo pring bisa slamet ora kejegur. Timbane wae ya nganggo pring, sing ing sisihe dibandholi watu jenenge timba mau senggot.

Sejatine yen anak-anake padha bali, wis bola-bali kandha olehe padha kepingin ndandani, syukur-syukur gawe kamar mandi lan kakus utawa W.C., ning Mbok Rono kereh-kereh ora entuk tembunge :

?Wis ta le, ya ben wae apa anane. Wingi tinggalane mbahmu biyen ya kaya ngono kuwi, nyatane ya awet nganti seprene. Wis dhuwite anggonen tuku apa?apa wae neng omahmu. Wong aku karo bapakmu wis trima kok kaya ngene iki wae, kejaba nek kowe salah siji ana sing gelem omah neng kene, ya bangunen sak karepmu. Ning nek ora, mbok wis kaya ngene wae apa anane.? Kandhane anake :

?Mbok, caramu urip kuwi ora sehat. Adus neng jembangan utawa pengaron kuwi, banyune rak mung sithik, oleh adus durung resik, banyune keselak entek, hara rak ndadak ngadeg nimba. Seje mbok nek nduwe kamar mandi njur diisi kebak, aduse tutug, olehe kosokan bebas tur bisa resik tenen, awak rak dadi sehat.? Mbok Rono gage nyaut :

?Dene ora nduwe kamar mandi, seprana-seprene aku ya tansah sehat. Tangga-tangga ya ora dha nduwe kamar mandi, dene ya ora padha lara.? Parmin sing nduwe usul arep gawe kamar mandi kuwi kandha :

?Mbok tanggane dhewe kuwi carane mikir mung apa anane, durung gelem padha maju. Mula awake dhewe kudu wani ndhisiki. Wis ta mbok, mengko aku sing wragat, simbok ora usah ngetokke dhuwit, ngertine dadi.?

?Ha Min, gawe kamar mandi kuwi rak ya ngentekake dhuwit yutan ta ?, apa maneh kathik ndadak arep gawe kakus barang, mbok uwis ta, apa sing wis ana wae, ora usah ndadak gegaweyan sing mung mbuwang dhuwit.?

?Mbok!, Kang Pardi karo kang Parto kuwi wis tau kewetu karo aku, olehe dha wegah tilik ngomah kuwi ya merga repot olehe padha adus lan ana pekiwan. Mosok ta janji arep bebuwang, ndadak neng kali sing dohe sak kilometeran saka ngomah. Hara nek ngajak anak-anake rak ya repot ? Mangka jare wis bola-bali kang Pardi lan kang Parjo arep nggawekake kamar mandhi lan W.C. ning simbok ora tau nglegani, mongko nek bapak ya senang seneng wae digawekke. Karepmu kuwi piye ta mbok ?? Parmin ngonggo-onggo ngenteni wangsulane embokne. Mbok Rono sajak ora nggagas karo pitakone anake kuwi, ubeg ngracik kinang terus diemplok karo nyomak-nyamuk mamah kinang, tangane nguntel-untel mbako sing arep kanggo susur. Rampung iku tangane grayah-grayah neng longan nggoleki kecohan kuningan sing rupane nganti wis mangkak kuwi merga arang-arang dikumbah.

?Mbok!?, Parmin mecah sepi karo mbaleni pitakone njaluk lilah anggone arep nggawekake pekiwan wong tuwane kuwi.?

?Piye entuk ya mbok nek aku gawe pekiwan, ben simbok lan bapak penak lehe adus ??

?Ah ya luweh kono Min, tarah kowe wis turah dhuwit.? Kandha kaya ngono karo lunga neng pawon daden geni, embuh arep ngapa. Parmin judheg tenan, ming arep ngepenakke wong tuwa wae kok ditolak. Arep nekat ora wani, mula let rong ndina ya mung njur pamit bali mulih, sengadi wis mari kangene karo wong tuwa.

Jroning ati Parmin tetep mbudaya lan ngulir budi, piye bisane kekarepane mau kaleksanan. Wusana lewat surat, rerembugan karo kakangne ya Pardi sing ana Jakarta lan Parto sing ana Semarang. Kekarone setuju banget karo kekarepane Parmin, lan kakangne uga bakal mbantu sepira enteke wragad nganti rampung, mengko dieyeng-eyeng wong telu.

Manut carane kakangne sing mbarep Pardi, bapak mbokne bakal diboyong menyang Jakarta kira-kira seminggu. Parmin dikon mulih terus ngayati gawe pekiwan kuwi. Wektu semono, kamar mandhi lan W.C. mesthi wis rampung, yen perlu tenagane diakehi. Rancangan dadi.

Pardi banjur kirim layang ngomah neng bapak mbokne, surasane, bapak lan mbokne kudu teka neng Jakarta, jare iki mujudake nadar, yen olehe nambah kamar wis dadi arep mboyongi wong tuwane, dikon nuroni ora ketang seminggu.

Dadi gelem ora gelem, pak Suro kudu ngajak bojone menyang Jakarta nuruti kekarepane anake kareben luwar ujare utawa nadare.

Satampane layang saka anake, Mbok Suro kaya padatan sawise rampung gaweyan pawon sanja petan neng tangga. Jroning petan mbok Suro kawetu tembunge marang Mbok Wongso, tangga cedhake sing diajak petan kandhane :

? Dhi Wangsa, nek sida minggu ngarep aku kuwi rak dijak bapakne neng Jakarta. Pardi duwe nadar nek olehe nambah kamar wis dadi, kudu aku lan bapakne sing nuroni. Wah piye ya ??

?Wadhuh ? sampeyan arep neng Jakarta ta yu ?? Mbok Wongso nanjih.

?Iya dhi, lha piye nek kuwi mujudake nadar utawa ujar rak kudu dilunasi utawa dileksanani. Jenenge ngluwari ujar,? ngono kandhane Mbok Rono.

?Wah yu, jare neng Jakarta kuwi ora ana wong tapihan, anane kabeh wong wadon padha nganggo rok utawa kathokan, mengko sampeyan piye ??

?Iya pa ? wah yen ngono tenan, aku rak ya susah, mangka aku durung tau-taune nganggo rok, lagi nyawang wae wis ora seneng. Ketoke kok le mbediding awake sing ketutupan mung sethithik,? kandhane Mbok Rono.

?Meneh-meneh yu, omongane wong kono kuwi nganggo basa melayu. Ora ana aku lan kowe ? jare sing ana kuwi lu lu, karo gua gua, ngono.?

?Jan ? susah ya dhi yen ngono, aku rak dadi ra bisa srawung karo tangga-tanggane Pardi. Ning ya wis ben, tekan kana ? ngundher wae ana kamar, Pardi tak penging kandha-kandha yen aku ana kono.?

?Ngono ya becik, tur mantu sampeyan bojone Pardi rak wong saka Klathen? mesthine rak ya bisa diajak omong kaya awake dhewe.?

?Ya kuwi dhi, sing marahi rada ayem. Ya wis dhi, aku tak bali dhisik, mengko aku tak takon-takon karo kakangmu, wong dheweke wis bola-bali neng Jakarta.?

?Iya yu, ora luwih aku mung bisa nyangoni slamet.? Tetemon mau njur dha bubaran. Tekan ngomah Mbok Rono nyedhaki sing lanang, sing lagi nglinting udud, terus kandha :

?Pakne ?, saupama aku ora melu wae, ujar kuwi luwar ora ya ??

?Ya kudu karo kowe mbokne, wong sing kudu nuroni kuwi kowe karo aku kok. Perkara kowe mengko emoh awor aku kaya nek ana ngomah, gampang ?. Turumu mengko mepet tembok lor ? aku mepet tembok kidul, butuhe ki rak mung sekamar ta mbokne. Rasah samar nek aku bengi bakal alihan kaya dhek jaman semono. Kandha ngono pak Sura karo nyawang bojone, sing disawang njur srongkotan lunga karo kandha :

?Ki ? kaki, mbok wis rasah ngandhakke kuwi, ben padha dilakoni anak putu sing saiki wis dha gerang-gerang kuwi.?

Hari H kaya penjaluke Pardi anake, Pak Rono karo bojone sida budhal neng Jakarta numpak bis. Sewengi sadurunge budhal, mbok Rono wis ora bisa turu, werna-werna sing dipikir. Gek-gek tenan, neng kana ora ana wong tapihan kaya dheweke, ora bisa srawung merga ra ngerti omongane. Wis ta pokoke akeh banget sing digagas. Senajan wis dielikke bojone ora sah nggawa oleh-oleh sing aneh-aneh, ning Mbok Rono tetep ngrenggiyeg gawane kaya ta : kacang brol asil panenane, dhele, jadah lan wajik. Maklum wong salawase durung tau lelungan, dadi ya lucu yen disawang.

Nalika arep mangkat wae merga krungu critane Mbok Wongso biyen, Mbok Rono takon bojone :

?Aku rak ya tapihan wae ta, pakne ??, wangsulane sing lanang :

?Ha piye ta karepmu, nek ora tapihan apa arep wuda wae ?, teneh dadi tontonan sing padha numpak bis.?

?Ora ngono, pakne, jare neng kana kuwi ora ana wong tapihan, jare kabeh racake padha nganggo rok utawa kathokan.? Kandhane Mbok Rono kaya omonge Mbok Wongso.

?Wis ta mbokne, wong mono mbok apa anane. Awake dhewe kuwi wong bodho sing sajege ora mambu dhingklik sekolahan, ya wis apa anane wae. Mung wong mono kudu gelem golek pengalaman, perlune mundhak kawruhe, ora kebangeten olehe kaya enthung. Mbok Rono meneng wae, ngrumangsani bodhone.

Wiwit munggah bis, Mbok Rono meneng wae, semono uga Pak Rono. Dayane bis malam sing lakune banter tur hawane adhem, Mbok Rono keturon pules sewengi ora nglilir. Ngerti-ngerti digugah bojone dioyok-oyok :

?Mbokmu tangi !, iki wis tekan Jakarta.? Karo gragapan pitakone :

?Ha endi, pakne, jare Pardi arep methuk.?

?Lha ya mudhun dhisik ta, mbokne, mengko yen wis mudhun rak ketemu.? Bareng wis mudhun, wong loro tuntun-tuntunan golek nggon kanggo leren, wusana mlebu warung golek wedang anget karo sarapan. Dhasar weteng ngelih, Mbok Rono ndemenakake olehe mangan. Sega rames sepiring karo wedang teh nasgithel segelas ? jablas.

Weruh olehe mbayar bojone, Mbok Rono gumun. Dhuwit limalas ewu sadhodhokan wong loro rumangsa gedhe banget ajine. Dene yen neng pasar kae, sega gudhangan limang atus sepincuk, wis krasa nggrenjel neng weteng. Ning mbok Rono meneng wae. Lagi wae metu saka warung, ngerti-ngerti Pardi wis ngrangkul mbokne saka mburi karo kandha :

?Slamet ta Mbok, Pak ??

?Ya slamet, le.? Ngono wangsulane bareng.

?Simbok rak ora mabuk ta, Pak ??

?Ora, le, wong mbokmu wiwit munggah terus turu, nglilire ya wis tekan iki mau njur tak gugah.?

?O ? ya syukur yen ngono, wis ayo saiki mulih.? Tekan njaban terminal, Pardi marani mobil kijang abang ati, dibukak njur ajak-ajak :

?Ayo pak, mbok, gek mlebu.? Wong loro mlebu kijang, Mbok Rono njawil sing lanang :

?Pakne, Pardi kok wis pinter nyopir, gek iki mobile sapa ya ??

?Lha ya duweke dhewe mbokne, wong aku rene sing dhisik kae wis duwe kok.? Wangsulane bojone ngglayem. Mbok Rono saya gumun, dene anake kok ora tau crita yen uripe wis ngglenter neng paran. Sarehne omahe ing dhaerah pinggiran, mula pas byar esuk lagi tekan ngomah.

Mobil mandheg ing ngarep omah loji cekli, banjur padha mudhun lan mlebu. Gumune Mbok Rono saya ndadi, bareng weruh omah lan perabotane anake sing sarwa becik. Rini bojone Pardi, gupuh-gupuh ngacarani maratuwane kanthi basa jawa mlipis. Ora suwe wedang susu lan roti sing mentas dientas saka loyang disuguhake. Wong papat karo Rini padha wedangan bareng. Suwasanane gayeng, Mbok Rono anane mung seneng. Sawise padha wedangan, bapak lan mbokne dituduhi kamar sing mentas wae digawe, ya kuwi sing penjaluke Pardi, kudu dituroni bapak lan mbokne. Bareng wis mlebu kamar, Mbok Rono kandha bojone :

?Pakne dhipane kok mung siji ?, lha kowe turu ngendi ?.?

?Gampang aku mengko tak njupuk sepon saka nggudhang.? Wong loro banjur padha lungguhan neng kamar kono omong-omongan.

Tan kocapa, Mbok Rono krasa wetenge mules tandha yen arep bebuang, mula banjur nggoleki Warni mantune kandha apa anane. Karo Warni banjur diajak neng W.C. sing closete dhudhuk kuwi. Sawise dikursus kilat carane nggunakke, Warni njur metu, genti Mbok Rono sing ijen ana W.C.

Sawise ingak-inguk sedhela, njur mapan lungguh. Bareng bokong sumeleh ing closet krasa anyep, sak nalika sing ana njero, sing mau rasane wis keri mbrojol malah macet, isin ayake. Nganti suwe Mbok Rono anggone lungguh ing closet, ning sing arep ditokke ndhendheng emoh metu, sidane njur malah dadi ora krasa.

Mbok Rono njur klithih-klithih metu, atine susah. Durung nganti rong jam wis krasa maneh. Kaya sing uwis, Mbok Romo mlebu W.C. kaya mau, ning panggah kaya sing dhisik, sing ana njero emoh metu.

Atine jan judheg tenan, wusana ngungak gudhang, weruh tas kresek bekas, neng dhus njur njupuk digawa mlebu W.C.

Metu saka W.C. rumangsa lega, karo nguntel-untel tas kresek kuwi tumuju ing bak sampah pojok mburi omah. Bareng wis mbuang tas kresek ati rasane wis plong.

Nganti wis genep seminggu Mbok Rono lan bojone neng omahe anake. Dina sing kaping wolu ing komplek perum, ana asu kerah rame banget ing mburi pekarangane Pardi, nganti wong-wong padha metu.

Bareng ditliti bak sampah kuwi wis sepasar ora dijupuk karo petugas kebersihan, kelalen ayake, wong olehe seleh ana mburi pojok omah.

Bareng wong-wong padha metu, jebul asu-asu kuwi wis dha ngewer-ewer plastik isi jerowan weteng wong, sing ambune nggundheng ora nguwati.

Wong-wong padha gumun, gek sapa sing mbuwang, wong kabeh padha ngerti yen pendhak omah wis padha duwe W.C. Rini sing keri dhewe niliki kaget, bareng weruh plastik tilas wadhah sepatu sing lagi sepuluhan dina anggone tuku, kok wis isi kaya ngono ana bak sampah.

Batine njur mesthekake, yen plastik-plastik sing diewer-ewer kirik kuwi mesthi pokale maratuwane, ning ya meneng wae, mundhak maratuwane isin. Pak lan Mbok Rono ya ngerti, lan Mbok Rono ya ngrumangsani yen kuwi duweke, ning ya meneng wae, bathine krasa wedi lan isin banget.

Bengine Mbok Rono nggejret sing lanang njaluk bali dina sesuk, alasane wis kliwat seminggu ana Jakarta. Anak lan mantune wis ora bisa nggondheli kekarepane mulih, wusana Pardi ngeterke Bapak lan Mbokne tekan stasiun, numpak sepur sing esuk dhewe budhal.

Ana ndalan ora kacarita, medhun saka sepur njur numpak andhong, antarane sak jam tekan ngomah. Lagi mudhun saka andhong, Mbok Rono durung mlebu ngomah, ning malah mlayu neng iring omah. Tekan ngisor dhapuran pring, ing tengahing grumbulan wit midra, Mbok Rono nyincingke tapihe. Durung wae rampung olehe mapan ndhodhok, sing ana njero weteng selak kesusu mbradhat metu, merga olehe ngampet wis wiwit awan mau. Layak nalika mangkat wis emoh sarapan, neng sepur uga emoh jajan, mesthine kuwatir bab siji kuwi, sing neng Jakarta wis gawe wirang.

Mbok Rono lan anak-anake dhek isih cilik, pancen ya wis kulina ngono kuwi, mula yen lungguh ana closet malah ora metu. Ya kaya ngono kuwi mau, bali neng pakulinan ing saben dinane sing sejatine kuang becik, lan ora prayoga mungguhing kasarasan.

Bareng esuke lagi ngerti, yen mburi omah wis digawe kamar mandi lan kakus dening Parmin, sing mulih nalika bapak lan mbokne budhal Jakarta. Ning saiki Parmin wis bali neng Surabaya, budhale lagi mau esuk. Wiwit saiki mbok Rono gelem ora gelem, kudu ajar adus lan bebuwang sing mapan, sing kabeh mau karepe anake demi kasarasan.

Tamat.

CERKAK PRABANDARI MURIDKU

Prabandari Muridku

http://cerkak-jawa.com/?p=31

Lagi setengah taun aku mulang SMA Negri Mblimbingsari. Ning rasane kok wis rumangsa srek lan seneng. Murid-muridku isih ana rasa hormat lan patuh karo guru, uga nggatekke yen diwulang. Kancaku paron, sing sepuh meh purna tugas ya ana, sedhengan yuswane, lan saangkatanku munggah sithik, isih akeh sing padha mbujang.

Awakku klebu yunior neng sekolahan kono. Sekolahan kuwi klebu neng kutha Kabupaten, dadi ya wis reja lan rame. Marang watak-watakke kanca-kanca guru, uga marang murid-muridku, aku wis apal, mula ya bisa nyrateni. Nganti atiku krasa, yen aku ditresnani kanca lan disenengi murid-muridku.

Jarene aku mono guru sing humoris. Ana siji muridku wadon sing tansah dadi kawigatenku. Kejaba bocah kuwi ayu ning ya pinter, cepet ngerti yen diterangke. Ning ndhugale ……., ya ampun tenan. Yen rumangsa panemune bener, marang sapa wae wani …. klebu marang aku gurune.

Bocah kuwi yen durung ngerti. Ora sungkan takon ing wektu ngaso. Malah nalika tak gawani PR saka sekolahan sing kudu ditumpuk Minggu ngarep, dumadakan Prabandari, ngono jenenge muridku kuwi takon :

?Pak Gun, penjenengan punika dalemipun pundi ta, pak ??

?O …. aku neng kene mung kost kok, omahku adoh neng ndesa kana, dene olehku kost neng Kampung Kenari Jl. Retawu No 7, ana apa ta Ndari ?? Pitakonku marang bocah kuwi.

?Inggih namung kepingin ngertos kok pak. Rak pareng ta menawi kula lan rencang-rencang dolan mrika ??

?Wah ya pareng banget, ning ya matur dhisik sak durunge, merga kegiatanku kampus kuwi akeh banget?.

?O …. inggih matur nuwun pak? kandhane karo mlayu ninggal esem. Ya esem kuwi sing njalari K.O., aku sing isih jaka kumala-kala iki, ati njur marahi gonjang-ganjing. Batinku : O Prabandari, wiwit aku mlebu mulang klas III sepisanan, aku wis kasengsem karo citramu sing ayu ….. najan ndhugalmu ngluwihi bocah lanang.

Tenan ….. lagi entuk telung ndina saka olehku nggawani PR, Ndari wis teka neng kost-kostsanku ijen, mung saperlu laporan yen ora bisa nggarap PR-re. Jarene durung dhong tenan nalika tak terangke.

Ning ya tiwas kebeneran, aku bisa nyawang sak maremku marang dheweke neng omahku. Mula kandhaku karo mapan lungguh ing kursi tamu :

?Ya wis ta kene, tak terangke sepisan maneh, sing kowe nganti ngerti lan bisa nggarap PR kuwi?.

?Inggih, pak?. Prabandari banjur ngetokke buku lan uga kertas orek-orek saka tase.

Aku ya njur gawe soal sing bakal tak anggo nerangke dheweke. Tak terangke lan tak contoni soal ngati telu, dheweke lagi mudheng tenan. Sidane Ndari njur takon:

?Pak, menawi soal PR kula garap wonten mriki kados pundi ??

?Wah becike garapen neng ngomahmu wae Ndari, kowe bisa takon-takonan kara kancamu, ning janji, ora nedhak lan ora kena kon nggarapke?.

?Inggih pak, prayoginipun mangkeh kula garapipun piyambak?.

?Syukur yen ngono, dadi kowe percaya karo awakmu dhewe?. Sarehne aku wong kost, mangka manganku neng njaba, mula Prabandari ya ora tak suguhi apa-apa.

Dheweke uga maklum. Bareng dheweke pamit mulih, lagi aku ajak-ajak :

?Ndari !, nek ngelak metu jajan dhisik yuk karo aku ……, piye ??

?Ah matur nuwun pak, mangga pak guru kemawon, mangkeh kula wonten nggriya kemawon?.

Nalika salaman, tangane tak gegem kenceng, dene tanganku kiwa kober nyiwel pipine sing mrusuh kuwi.

Prabandari gage ngeculke gegemane, njur mberot mlayu marani motore, karo celathu :

?Ah …. pak Gunawan ….. kok nakal, ngenjing kula critakke bocah-bocah lho, pak?.

?Aja ….. aja …. aja tenan Ndari ….. sorry nek ora dadi atimu?. Embuh krungu embuh ora, aku kandha ngono, ning bocahe njur nggeblas sawise motore urip. Ana sapletik rasa getun, e yagene ing atiku dumadakan wae ana rasa gregeten ….. neng bocah kuwi.

Ning ya piye maneh, arep dikapakna wong jeneng wis kebacut, ya ngene iki sing njur marahi mlorot wibawaning guru enom, padha luntur ing sangarepe muride.

Wayah sore, rumangsa sumpek ana ngomah, aku ngglindhingke motorku mubeng-mubeng kutha Kabupaten. Nalika tekan lapangan kepener ana tandhingan bal. Lapangan mau sabrangan karo toko Supermarket anyar, sing ketara akeh pengunjunge.

Motor tak inggirake banjur tak enggo lendhehan nonton tandhingan bal. Durung ana limang menit ndadak ing sisihku ana kenya ayu mlaku ijen aruh-aruh :

?Mirsani bal napa pak ?? Gupuh karo nyawang wong mau wangsulanku :

?Inggih …., lha punika badhe tindak pundi ?? Wangsulanku kanthi basa alus.

?Wih …. kalih muridhe kok basa ta pak guru ?? Kandha ngono, wong ayu mau mbukak kacamata lan nglorot sleyere sing kanggo kudhung, marahi aku njur ora pangling :

?Ya …… ampun kowe ta Ndari, arep menyang ngendi ??

?Badhe pados wedhak wonten Supermarket mriku, pak? wangsulane karo nggeguyu aku merga pangling :

?Kosik !….? kandhaku cepet-cepet, aku ngunci motor, bali nyedhaki dheweke.

Bareng dalan rada sepi, tangane tak gandheng tak sebrangke ora suwala. Tekan ngarep toko aku kandha :

?Kana ndang blanja, mengko tak tututi, aku tak njupuk motor dhisik?. Prabandari mung mesem karo manthuk-manthuk. Bareng motor wis tak titipke, aku gage mlebu toko nggoleki Prabandari sing lagi blanja.

Kranjang tak jaluk tak gawakake, aku mlaku neng mburine, jan …. kaya wong pacaran kae. Aku ndedonga, muga-muga aja nganti kepethukan kanca guru luwih-luwih muridku, mundhak neng sekolahan dadi rame. Tekan njaba aku nawani dheweke :

?Ndari !, aku bisa kok ngeterke kowe mulih?.

?Sampun pak, kula nyidhat margi namung celak kok saking ngriki?.

?Oya wis yen ngono, aku tak bali nonton bal maneh?. Kandhaku kanthi ati gela. Sabanjure, mundhak dina srawungku marang Prabandari saya raket. Sing marahi kabeh mau, ndadekke atiku GR. Kayane Ndari krasa, yen aku tansah nggatekke dheweke. Yen mripat padha dene pas tempuk nyawang, Prabandari mesthi mesem manis … banget. Atiku dadi gonjang-ganjing ndayani anggonku mulang ora bisa konsentrasi.

Nalika wayah ngaso, dheweke ora metu, ning ngetokke taplak rendan sing durung rampung saka tase, banjur nyikluk ngrenda. Aku nyedhaki banjur takon :

?Gawe apa Ndari ??

?Ndamel taplak meja, pak, budhe kula ingkang wonten Bandung dhawuh ndamelaken?. Aku ngiling-ilingi karo ndumuk njur kandha :

?Nek wis rampung, aku pesen gawekna ya Ri !? Kandhaku karo nyangklek neng cedhake :

?Wong priyantun kakung kok remen taplak ta pak, mbok mbenjang menawi sampun berkeluwarga utawi krama, kula kadho ta sampun, pak?.

?Ah …. andak ana sing gelem ta Ri, karo aku ??

?Ingkang purun nggih kathah ta pak, wong pak Gunawan ngganteng kok ?. Wangsulane Ndari karo nyekikik mandeng aku.

Aku eling yen ana njero klas, senajan ati isih kepingin cecedhakan, ning gage aku ngadeg karo kandha lirih :

?Suk aku tak golek sing ayu kaya kuwi ya Ri?. Pas aku tekan njaba, lonceng tandha masuk sing diunekake pak bon muni. Aku bali mlebu klas bareng bocah-bocah, tak delok Prabandari wis nglebokake rendane neng tase.

Embuh mung rasaku, embuh ya piye, ning janji tempuk panyawange, Ndari mesthi mesem, ….. esem sing kebak makna jero mungguhing atiku.

Mangka aku mono jejering guru, sing wajib digugu lan ditiru. Nanging kanggoku, unen-unen kuwi mung kaya ukara apalan endah sing wektu iki ora nyenggol atiku.

Meneng-meneng citrane Ndari muridku sing ayu pawakan bongsor kuwi, mundhak dina saya mundhak mlebu keket ing atiku. Piye ya, apa Ndari ya duwe rasa kaya rasaning atiku ?

Ah embuh … kabeh isih mujudake cangkriman sing batangane isih siningit. Bel bubar sekolah keprungu saka ruang klasku, bocah-bocah wis wiwit padha metu. Aku sendhen ana lawang klas, ngawaske murid-murid sing padha bubaran. Kaya padatan, Ndari angger liwat ngarepku, wektu kuwi ora mung mesem, ning mringis karo njarak mlaku mepeti karo nggone lehku ngadeg, kepara nyenggol-nyenggol lengenku.

Atiku mak nyes rasane, ning pikiranku njur kuwur.

Nalika aku ngawaske lawang regol sekolahan, aku weruh ana mobil sedan Starlet metalik. Ndadak bareng Ndari tekan latar, sopir sedan kuwi medhun methukake Ndari, njur ngrangkul karo ngesun, sing ditanggapi dening Ndari kanthi bungah.

Meruhi Ndari mbukak lawang sedan njur lungguh njejeri sopire, atiku mengkap-mengkap panas banget. Semprul tenan batinku, jelas kae mau dudu abdi methuk bendara, ning mesthi pacare Ndari. Wong bocahe resik tur ya bagus, gek umur-umurane ya sajajar yen karo aku. Oh…… atiku lara …. nrangkel …. ngrantes ….., ning aku ora bisa apa-apa.

Tekan ngomah, tas tak uncalake, tanpa nyopot sepatu, aku njur ngebrukake awakku neng dhipan. Batinku ora trima. Yoh Ndari, awas wiwit sesuk aku ora bakal nyaruwe …. nggatekke …. sudi apa aku mbok tandhing-tandhingake karo jaka bagus ?

Ya wiwit kuwi, aku mbudidaya ora nggape lan nggatekke Ndari. Yen aku ana klas ngadhepi bocah-bocah, aku ora tau ngawaske dheweke, yen pethukan nggiwar utawa mlengos, wis pokoke aku tansah ngedohi dheweke.

Senajan sejatine atiku nangis ….. sikapku sing ngene iki wis ana rong Minggu, embuh nganti kapan aku ora ngeti. Minggu sing katelu, wiwit dina Senen tekan Kamis Ndari ora mlebu, kancane uga ora ana sing padha ngerti, lan ya ora ana sing mamitke.

Dina Jum?at esuk, ing regol sekolahan ana sedan sing kanggo methuk Ndari dhek emben, sopire ya bocah bagus kuwi.

Diterke dening pak bon, bocah kuwi nothok klasku, sejatine aku wegah nemoni, ning piye wong iki tamu. Sawise aku metu cah bagus kuwi takon kanthi alus:

?Punapa leres pak, penjenengan pak Gunawan guru wali klasipun Ndari ?? Wangsulanku entheng :

?Inggih …. wonten punapa ??

?Anu pak, kula nyuwunaken pamit Ndari, piyambakipun wiwit dinten Minggu punika sakit, sapriki dereng mantun, ngantos mboten saget mlebet sekolah?.

?O …. inggih, lha penjenengan punika pernah punapanipun ??

?Kula pak ?, kula punika kamasipun Ndari ingkang wonten Bandung, punika pinuju libur?.

Dheg ….. atiku mak jleg …. . Aku wis salah sangka, wis nduga sing ora-ora. Gage wangsulanku :

?O inggih dhik, inggih, atur penjenengan sampun kula tampi?. Wusana bocah bagus kuwi njur pamit bali.

Bali gumawang citrane Ndari sing wis tak ewani nganti rong Minggu, atiku dadi welas lan mesakake banget. Aku rumangsa getun kapati, rumangsa dosa marang dheweke, dene kok wis gawe laraning atine.

Mesthi wae Ndari ya ora ngerti, geneya aku ewa marang dheweke. Jebul atiku sing keweden, yen nganti kelangan cah ayu Ndari.

Kamase ndak sengguh pacare. Pantes dhek ngrenda taplak kae jare sing weling budhene sing neng Bandung, mesthine ya weling kamase kuwi.

Rasane atiku njur notol banget, selak kepingin weruh muridku sing tak tresnani kuwi, lan yen perlu, aku bakal njaluk pangapura.

Wayah sore tangi turu ngaso awan, aku mara neng omahe sing wis diwenehi ancer-ancer cah bagus kamase Ndari, dhek teka mamitke kae.

Nalika aku uluk salam sing ngetoni ya kamase kuwi. Gupuh-gupuh anggone ngacarani tekaku :

?Mangga-mangga pak Gun, punika bapak ibu tindak arisan trah, kula ingkang kadhawuhan nengga adhik. Lha punika Ndari taksih ngaleleh wonten kamar petilemanipun. Dereng purun ma?em, pak. Mangga ta, pak , kula aturi ngendikani !?

Aku di ajak kamase, mlebu kamare. Ndak delok Ndari mblujur krukuban slimut rapet. Aku lungguh neng lingir dhipane. Kanggo wangun-wangun karo kamase aku takon :

?O inggih …., sampun tepang kok kula dereng ngertos asmanipun, penjenengan sinten dhik ??

?Kula Prabantoro pak, putranipun bapak ibu punika namung kalih, kula kaliyan dhik Ndari. Gandheng budhe ingkang wonten Bandung mboten peputra, mila sak rampungipun SMA, kula dipun dhawuhi nglajengaken sinau wonten mrika?.

?O ngaten ta, dhik? Aku ngedhongi kandhane karo manthuk-manthuk. Tumuli kandane maneh :

?Malah ngaten inggih pak, mumpung pak Gun lenggah wonten ngriki, kula ndherek nggriya sekedhap, badhe maketaken taplak rendan dhateng budhe ing Bandung, budhe rak remen sanget rendan garapanipun Ndari?.

?O inggih mangga dhik, kula ingkang tengga dalem?. Kandhaku bungah. Bareng swara mobil wis metu pekarangan, kemul sing kanggo nutupi raine Ndari tak bukak …, aku kaget. Merga raine Ndari sing pucet banget …. gek bareng ngelekke mripate, banget olehe cowong. Aku nyedhak nyangklek ing raine, karo kumlesik ing kupinge aku takon :

?Ndari, kowe lara apa ??

?Sakit manah? wangsulane cekak. Kandha ngono iku bali narik slimute krukup karo ngiringke awake ngungkurake aku.

Nalika bantale ketarik mingset, aku weruh buku harian cilik, sing sajake mau diseleh ing ngisor bantal.

Buku gage tak saut njur tak bukaki. Tekan halaman keri dhewe, sing cetha dina lan tanggale lagi dhek wingi ditulis, banjur tak waca sing unine ngene :

Wis rong Minggu, pak guruku nggantheng sing tak tresnani kuwi njothak aku, sing aku ora ngerti sebabe. Atiku susah, lara, semangat sinauku ilang, njur marahi aku wegah mlebu sekolah. Wusanane aku dadi lara nganti saiki. Yen sajroning lara iki dheweke ora ngaruhke, aku bakal metu lan pindhah sekolahan. Semono mau yen aku mari. Upama ora, tresnaku marang pak Gun, bakal ndak gawa mati.

Rampung maca mripatku nrocos ora kena ndak ampah. Ya ketang rasa welas, trenyuh, lan keduwungku sing mbangeti. Dhasar ngomah sepi, Ndari sing turu miring krukupan iku, kemule tak sebrot, aweke tak glebagake tak ruket kenceng karo kandhaku groyok :

?Ndari, apuranen aku ya, aku salah, aku kleru panerka, kamasmu tak arani pacarmu. Gek mari ya Ndari ! njur mlebu sekolah maneh, aku wis kangen banget?. Ndari nyawangi aku mencereng ning njur kaca-kaca. Dheweke isih tak kekeb kenceng karo tak arasi bathuk lan pipine, sarta wola-wali anggonku njaluk ngapura. Ndari njur takon lirih :

?Kok pirsa, pak ??

Aku gage nuduhake buku hariane. Dheweke mesem, senajan luh sing metu saka mripate mundhak deres. Aku kandha lirih tak tempelke ing kupinge :

?Ndari, gek mari ya !, njur mlebu sekolah, aku tresna kowe Ndari ! Ngati lulus SMAmu, nganti rampung kuliahmu, aku bakal setya nunggu sliramu Ndari, ketang gedhene tresnaku?.

Krungu kandhaku mau, Ndari nyawang aku tajem, banjur ngruket aku genti, ngati kuwalahan anggonku ambegan. Ngono mau nganti sawetara. Bareng keprungu gerenge mobil mlebu pekarangan, aku gage njranthal neng kamar tamu api-api maca koran. Let sedhela jedhul …. Toro wis bali njur kandha :

?Wah matur nuwun sanget inggih pak, malah tambah ngrepoti?.

?Ah mboten dados punapa dhik? wangsulanku bungah. Bareng wis omong-omong sedhela karo Toro, aku njur pamit mulih. Saka kamar tamu, aku kandha rada seru tumuju Ndari ing kamare :

?Ndari gek ndang mari ya, njur mlebu sekolah. Kanca-kancamu wis padha kangen?. Saka kamar ora keprungu swara wangsulan, ning atiku mesthekake, yen Ndari sedhela maneh bakal mari, waras saka larane.

Lumakune taun ora rinasa.

Ing wayah esuk, aku nglorot gas motorku, lakune gledhenganku pancen tak gawe lon-lonan ngiras ngresepi segere hawa esuk.

Arahku ngalor tumuju Kaliurang, ing mburiku ngethepel nempel geger mahasiswi tingkat telu jurusan sastra, sing undang-undangane Ndari. Ing driji manise rinengga kalpika pepacangan, kanthi ing njero inisial jenengku.

TAMAT